Di chúc là văn bản thể hiện ý chí cuối cùng của một người về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. Tuy nhiên, không phải di chúc nào cũng có hiệu lực pháp lý. Có những trường hợp di chúc có thể bị tòa án tuyên vô hiệu do không đáp ứng các quy định pháp luật. Dưới đây là các trường hợp di chúc bị vô hiệu:
Di chúc vô hiệu khi nào?
- Người lập di chúc không có năng lực hành vi dân sự
Theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc chỉ có hiệu lực nếu người lập di chúc có năng lực hành vi dân sự đầy đủ tại thời điểm lập di chúc. Điều này có nghĩa là người lập di chúc phải có khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của mình.
Nếu người lập di chúc mắc các bệnh tâm thần, bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập di chúc, di chúc sẽ bị coi là vô hiệu. Ví dụ, một người đang trong tình trạng không tỉnh táo, bị nghiện rượu nặng hoặc bị các bệnh tâm thần mà lập di chúc thì di chúc đó sẽ không có hiệu lực.
- Di chúc bị lập do bị lừa dối, đe dọa hoặc ép buộc
Di chúc phải được lập trên cơ sở tự nguyện của người lập. Nếu di chúc được lập trong tình trạng bị ép buộc, lừa dối hoặc đe dọa, di chúc đó sẽ không có hiệu lực. Ví dụ, nếu một người bị ép phải lập di chúc dưới áp lực từ người khác, hoặc bị đe dọa về tính mạng hay sức khỏe, thì di chúc đó có thể bị tuyên vô hiệu khi có chứng cứ rõ ràng.
- Nội dung di chúc vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, nội dung của di chúc không được vi phạm các điều cấm của pháp luật hoặc trái với đạo đức xã hội. Nếu di chúc có những điều khoản trái pháp luật hoặc vi phạm các chuẩn mực đạo đức, di chúc đó sẽ bị vô hiệu. Ví dụ, nếu di chúc quy định việc phân chia tài sản nhằm mục đích thực hiện các hành vi phạm tội hoặc yêu cầu người thừa kế thực hiện hành vi trái pháp luật, thì di chúc sẽ bị tòa án tuyên vô hiệu.
- Hình thức di chúc không đúng quy định pháp luật
Pháp luật quy định rất chặt chẽ về hình thức của di chúc. Theo Điều 628 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc có thể được lập bằng văn bản hoặc bằng miệng trong một số trường hợp đặc biệt. Đối với di chúc bằng văn bản, nếu không được lập đúng quy định pháp luật về hình thức (ví dụ: không có người làm chứng, không công chứng khi cần thiết), di chúc có thể bị vô hiệu.
Trong trường hợp di chúc miệng, di chúc chỉ có hiệu lực khi người lập di chúc đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và không thể lập di chúc bằng văn bản. Nếu tình trạng nguy hiểm qua mà người lập di chúc vẫn còn sống sau ba tháng kể từ khi lập di chúc miệng, di chúc này sẽ không còn hiệu lực.
- Di chúc bị sửa đổi, bổ sung không đúng quy định
Di chúc có thể bị vô hiệu nếu việc sửa đổi, bổ sung di chúc không tuân thủ các quy định của pháp luật. Theo Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc của mình bất kỳ lúc nào. Tuy nhiên, nếu việc sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc không tuân thủ quy định về năng lực hành vi dân sự, tự nguyện và hình thức, phần di chúc bị sửa đổi hoặc bổ sung sẽ bị coi là vô hiệu.
- Di chúc không có hiệu lực một phần hoàn toàn bộ trong các trường hợp sau:
Căn cứ theo khoản 2 Điều 643 Bộ luật Dân sự năm 2015:
– Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
– Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.
—————————————————————————————————————–
Liên hệ để được tư vấn:
Công Ty Luật TNHH Minh Nghĩa
LS. Phạm Xuân Nghĩa : 096.231.9999
LS. Đỗ Thanh Hải : 0967.932.555
Web site : luatminhnghia.vn
Email : luatminhnghia.info@gmail.com
